Konin Żagański (przed 1945 niem. Kunau) – wieś położona w gminie Iłowa, w północnej części Borów Dolnośląskich.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. Na terenie wsi znajduje się szkoła podstawowa, przedszkole oraz jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
HISTORIA WSI
Wieś położona w gminie Iłowa powiatu żagańskiego. Wieś wymieniona po raz pierwszy w kronikach w 1346 r. Została ona zasiedlona w połowie XIII w. przez niemieckich kolonistów. Dawna nazwa wsi „Conen” czyli „Konie” sugeruje jednak, iż była ona wcześniej zamieszkana przez ludność słowiańską. W tym czasie część gruntów była w posiadaniu rodu von Pack (Bock), von Hackeborn i von Biberstein z Żar. Rody von Pack i Biberstein posiadają grunty w Koninie Żagańskim do 1443 roku. W latach 1467-1538 r. część majątku należy do rodziny von Kottwitz. W 1474 roku część gruntów należała do rodu von Melhose z Miłoszowa. Na krótko dobra w rękach cesarskich 1538 r., by przejść w tym samym roku w posiadanie rodu von Nechern z Chich a następnie w ręce rodu von Promnitz z Żar. Posiadają dobra we wsi do 1557 roku. Później następują dość częste zmiany właścicieli: w 1559 roku pojawia się rodzina von Oppel z Lipinek Łużyckich, w 1560 roku rodzina von Schellendorf, ponownie w rękach cesarskich w 1560 i 1566 roku, w latach 1567-1844 dobra w rękach właścicieli Iłowej, rodzina von Strutz (1844-1894), 1894 pani von Gersdorf z Drezna i pani von Stephany, obie z domu von Strutz, rodzina Wanger 1894-1903, Bank Ziemski z Berlina (1903-1905), Zuhlte (1905-1910), ponownie Bank Ziemski z Berlina w roku 1910, Heinze (1910-1912), Grossmann (1912-1920), Bothe (1920-1926), Kasa Oszczędnościowo-Pożyczkowa z Żagania 1926, Schencke (1926-1933), stowarzyszenie kupców z Iłowej (1933-1940).
Na początku II wojny światowej (od 26 sierpnia 1939 do kwietnia 1940) w Koninie istniał dulag (od niem. Durchganglager) obóz przejściowy dla jeńców wojennych, wchodzący w skład kompleksu hitlerowskich obozów jenieckich w okolicy Żagania. Teren dawnego obozu znajduje się około 2 km na północny zachód od Konina Żagańskiego (niem. Kunau), na zachód od drogi lokalnej z Konina do Jankowej. Nosił on różne nazwy – począwszy od Dulag Halbau/Kunau, przez Dulag A i Dulag C, po Dulag VIII C. Podlegał on, jak i pozostałe obozy VIII Okręgowi Wojskowemu Wehrmachtu z siedzibą we Wrocławiu. Powstał z przeznaczeniem dla wziętych do niewoli podczas wojny obronnej 1939 roku polskich podoficerów i żołnierzy szeregowych. Dulag był typowym obozem przejściowym – nie posiadał żadnych stałych urządzeń, a jeńcy spali w namiotach na ziemi. Na początku 1940 roku został zlikwidowany, a 6 tys. (wg innych źródeł – 8 tys.) jego jeńców przeniesiono do Stalagu VIII A Görlitz (Zgorzelec) oraz Stalagu VIII C Sagan (Żagań). Zachowały się sztucznie wyrównane fragmenty terenu oraz relikty budynków.
W maju 2018 roku na terenie dawnego obozu przeprowadzono prace poszukiwawcze, w których uczestniczyli członkowie Lubuskiej Grupy Eksploracyjnej NADODRZE. W trakcie badań odnaleziono wiele przedmiotów związanych z pobytem polskich żołnierzy w Koninie, m.in.: korpusówkę (wojskową odznakę korpusu osobowego) strzelców podhalańskich, korpusówkę szkoły podchorążych, dwa nieśmiertelniki (w tym jeden z imieniem i nazwiskiem żołnierza), półtora orzełka z koroną, dużą ilość guzików i polskich pieniędzy, obrączkę zrobioną z łuski, maszynki do golenia, fragmenty szelek i inne. Wszystkie znalezione przedmioty trafiły na ekspozycję do Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu. We wrześniu 2018 roku przy leśnym parkingu na południe od dawnego obozu odsłonięto pamiątkowy kamień.
Warto zobaczyć !
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest Kościół filialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, z XVI wieku, XVII wieku. Prawdopodobnie pierwsza drewniana budowla sakralna istniała już w XIII w. W 1505 wybudowano kościół murowany z kamienia i rudy darniowej, ceglaną wieżę dobudowano w latach 1594-1595. W latach 20. XVII w. budowlę powiększono. Kościół Był remontowany w 1803, 1929 i w 90. latach XX w. W latach 1524–1668 i 1803–1945 należał do ewangelików.
W zabytkowym kościele pw. św. Bartłomieja w Koninie Żagańskim panuje wystrój renesansowy i barokowy. Warto zwrócić uwagę na pomnik nagrobny właścicieli wsi – Christopha i Heleny von Schöllendorf (ok. 1600 r.) oraz renesansową płytę nagrobną Heinricha von Schöllendorfa. Walorem świątyni jest także dzwon z 1586 r., ozdobiony pięknym, renesansowym ornamentem oraz wizerunkiem Matki Boskiej. W wystroju kościoła dostrzegalne są wpływy renesansu i baroku. Najcenniejszym zabytkiem jest zdekompletowany późnogotycki tryptyk Mistrza ołtarza z Gościszowic z 1506 r. W pobliżu świątyni znajduje się zabytkowa kaplica z późnorenesansowym portalem z 1624 r.
Legendę o wieży Karola w Koninie Żagańskim
W 1596 r. na uroczystość Zielonych Świąt dokonano otwarcia nowo wybudowanej wieży – dzwonnicy którą ufundował Karol Magnus Schellendorf. Na tak wielkie wydarzenie przybyło wielu sławnych i liczących się gości. Wieża swoim wyglądem symbolizował siłę bożą, a jej wielkość to tylko podkreślała. Jako najwyższa w miejscowości miała być świadectwem chwały Boga a żaden inny monument nie mógł się z nią równać. Na początku XVIII wieku, w 1716 r. Arnold Bucholz, żarski przedsiębiorca, postanowił wydzierżawić istniejący w Koninie folwark i przebudować go na gorzelnię i browar. Podczas przebudowy okazało się, iż komin w folwarku nie ma odpowiedniego przepływu powietrza. Buchholz postanowił go dobudować. W ten sposób komin stał się wyższy niż wieża kościelna. Wkrótce w pobliżu folwarku utworzył także staw hodowlany. W czasach pogańskich istniało tu źródełko które było uznawane za święte miejsce. Pycha ludzka została jednak ukrócona.
Pewnego ponurego, listopadowego dnia nad Koninem przeszła burza z piorunami, które uderzały raz po raz w zabudowania folwarczne, wzniecając ogień. Zniszczenia objęły między innymi komin gorzelni. Legenda głosi, iż od tamtego wydarzenia właściciel folwarku całkowicie się pogubił w swoim życiu i utracił cały swój majątek, bo owe wyroby gorzelni były okropne w smaku.
Tradycje
Popularnym zajęciem mieszkańców Konina od wieków było pszczelarstwo. W dokumencie lennym, saskiego władcy księstwa żagańskiego, Georga dla braci Mehlhose z 1508 r. wymienione są pasieki (Zeidelweide) w konińskim lesie. W latach 1843- 1845 budowano linię kolejową Węgliniec – Żary, która przecięła wieś od zachodniej strony.
OSP
W Koninie istnieje jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, która powstała w 1947 roku. Jej założycielem jest Tadeusz Żabski. Jest to zespół ratowniczo-gaśniczy. Jednostka brała udział w dużych pożarach m.in. Czerna, kuźnia raciborska. Straż im. Druha Tadeusza Żabskiego. W 2022 roku będzie obchodzić swoje 75-lecie. W 2019 roku Jednostka otrzymała nowy sprzęt, samochód Strażacki IVECO. Obecnie jednostka posiada dwa samochody gaśnicze.
Orzeł Konin
Klub sportowy został założony w roku 1965, natomiast reaktywacja klubu nastąpiła w 1995 roku. Początkowo występował w „C” klasie. Po roku awansował do „B” klasy, a po kolejnych dwóch latach do „A” klasy i od tamtej pory występuje w rozgrywkach „A” klasy w grupie III zielonogórskiej. Zarząd klubu: Prezes zarządu – Jerzy Zator, Prezes zarządu – Piotr Handzlik, Sekretarz zarządu – Jarosław Handzlik, V-ce prezes zarządu – Robert Dybek.
Gospodarstwo Rolne Rodziny Anklewicz
To charakterystyczne stuhektarowe gospodarstwo położone jest na skraju Borów Dolnośląskich, pełnych grzybów jagód jak i grubej zwierzyny. Gospodarstwo poza prowadzeniem hodowli danieli, jeleni, muflonów korzystając z tego geograficznego położenia, zajmuje się również skupem, przetwórstwem oraz eksportem runa leśnego.
Tradycja hodowli jeleniowatych jest rodzinie Państwa Anklewicz od 2004 roku.
Zaczęli od ogrodzenia 20 ha oraz zakupu 100 łań daniela i 10 byków, obecnie ich zagrody rozciągają się na 70 ha, żyje w nich około 350 danieli i 100 jeleni. Stale rosnące zapotrzebowanie na materiał hodowlany i dziczyznę stwarza niezwykłą okazję dla ludzi z inicjatywą, a nas mobilizuje do sukcesywnego powiększania prowadzonej hodowli.
W Koninie Żagańskim mieszka 668 mieszkańców
Sołtysem jest Zdzisław Chodorski
Skład Rady Sołeckiej wygląda następująco: Jarosław Handzlik, Halina Jędras, Dawid Makowski, Małgorzata Żabska.
Sołtys o Koninie
Ścisłe centrum Konina Żagańskiego mieści się przy Świetlicy Wiejskiej. Przy remizie strażackiej mieści się plac zabaw oraz boisko do siatkówki plażowej. Oprócz ścisłego centrum Konin żagański dysponuje Stadionem Miejskim. W tym roku zostało złożone zlecenie dokumentacji technicznej na budowę automatycznego nawadniania murawy boiska. Przez Konin Żagański przebiegają połączenia PKP oraz PKS.
Foto: Adam Żyworonek.
