Dzień 1 sierpnia 1944 roku to jedna z najważniejszych dat w historii Polski. W godzinę „W”, o 17:00 w całej Polsce, zostaną włączone syreny alarmowe na znak pamięci o Powstaniu Warszawskim. Uczcimy pamięć tych, którzy zginęli za wolność stolicy i jednocześnie Niepodległość Polski. Poczucie oddania, patriotyzmu i niezwykłej odwagi powinniśmy dziś naśladować.
Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego jest polskim świętem państwowym, które zostało wprowadzone ustawą z dnia 9 października 2009 roku (Dz. U. 2009 nr 206 poz. 1588): „w hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego – tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie Stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków (…)”.
W tym roku przypada 77. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, największej operacji militarnej Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. Mieszkańcy Warszawy, umęczeni niemieckim terrorem, stanęli do walki, której efektem miało być wyzwolenie miasta i przywrócenie wolności jego mieszkańcom.
Wolności po pięciu latach naznaczonych ludzkimi tragediami. Od pierwszych bombardowań w czasie kampanii wrześniowej, przez uliczne łapanki i policyjne aresztowania, masowe egzekucje i zsyłki do obozów koncentracyjnych po zbrodnie popełniane na ludności żydowskiej w warszawskim getcie i w trakcie jego likwidacji.
Gdy wybiła godzina „W”, 1 sierpnia 1944 r., ludność Warszawy stanęła do zbrojnej walki ze znienawidzonym okupantem o wolność swoją i swojego miasta. Zdolni do noszenia broni ruszyli w bój, wspomagani przez: sanitariuszy, łączników, listonoszy, harcerzy. Na odzyskanych z rąk Niemców skrawkach miasta powstały zalążki polskiej władzy.
Dysproporcja sił między powstańcami a oddziałami niemieckimi była zbyt wielka. Pomoc zachodnich aliantów w formie m.in. zrzutów broni i wyposażenia okazała się niewystarczająca. Powstanie zaplanowane na kilka dni, upadło po 63 dobach – 3 października 1944 r. Podczas boju życie straciło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK, a także od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Warszawa została niemal całkowicie zniszczona i spalona przez okupanta, a pozostałych przy życiu mieszkańców wygnano z miasta.
Wtedy też zaczęła się rodzić jego legenda. W pierwszych latach powojennych brutalnie zwalczana przez władze komunistyczne, później przemilczana i pomniejszana. Dopiero w wolnej Polsce stopniowo zdołano przywrócić sierpniowemu zrywowi i jego bohaterom należyte miejsce w świadomości społecznej.
